ارزیابی شاخص های بارش استاندارد شده و بارش-تبخیر-تعرق استاندارد شده در تشخیص ترسالی

Authors

  • خالد احمدالی گروه احیا مناطق خشک و کوهستانی-پردیس کشاورزی و منابع طبیعی -دانشگاه تهران
Abstract:

سابقه و هدف: سیلاب‌ها یکی از مخرب‌ترین بلایای طبیعی در جهان هستند که سبب خسارات بزرگی در جوامع انسانی و تغییر محیط طبیعی می‌شوند. در سالهای اخیر، احتمال وقوع سیل در بسیاری از نقاط جهان موجب نگرانی دائمی برای مردم و دولت‌ها شده است. این مسئله سبب شده که نیاز به مهندسین و مدیران کارآزموده برای کاهش اثرات سیل بر جامعه و محیط زیست بیش از پیش احساس شود. پیش‌بینی سیل یکی از روشهای غیرسازه‌ای مدیریت ریسک سیلاب است که اطلاعات ارزشمندی برای خدمات هشدار سیل مهیا می‌کند و مردم و ارگان‌های مختلف در وضعیت اضطراری زمان کافی برای آماده‌سازی اقدامات مقابله سیل را خواهند داشت. مواد و روش‌ها: در این مطالعه شاخص‌های بارش استادارد شده (SPI) و شاخص بارش - تبخیر و تعرق استادارد شده (SPEI)، جهت مشخص نمودن دوره‌های مرطوب، در دو ایستگاه هواشناسی درزیکلا و سنگده در حوضه آبریز کسیلیان واقع در استان مازندران با کدنویسی در نرم‌افزار R محاسبه گردید. سپس نتایج حاصل با سری زمانی دبی رودخانه (ایستگاه هیدرومتری ولیک‌بن)، از این نظر که آیا این شاخص‌ها توانایی تشخیص و پیش‌بینی سیل را دارد یا نه، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. پارامتر‌های احتمال تشخیص (POD)، نسبت هشداردهی اشتباه (FAR) و شاخص موقعیت بحرانی (CSI) برای ارزیابی میزان موفقیت شاخص‌های مذکور در تشخیص سیل، در ایستگاه‌های مورد مطالعه محاسبه شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار POD مربوط به شاخص‌های SPEI و SPI به ترتیب برابر 89/0 و 68/0 است. این مقادیر برای پارامتر CSI برای شاخص‌های ذکر شده به ترتیب برابر 71/0 و 62/0 به دست آمد. همچنین بیشترین و کمترین مقدار پارامتر FAR برای SPEI و SPI به ترتیب برابر 32/0 و 11/0 می‌باشد. بررسی تغییرات زمانی این شاخص‌ها نشان داد که شاخص SPEI به دلیل استفاده از داده‌ی دما و به تبع آن محاسبه تبخیر و تعرق - مخصوصاً در انتهای بهار و تابستان - کارایی تا حدودی بهتر از شاخص SPI در حوضه کسیلیان با رژیم برفی بارانی دارد. نتیجه‌گیری: در کل بر اساس نتایج سه پارامتر POD، FAR و CSI پیشنهاد می‌شود که در حوضه‌های با رژیم برفی بارانی استفاده از شاخص SPEI به دلیل استفاده از دما برای ذوب برف علی‌الخصوص در فصل بهار و تابستان برای پیش‌بینی سیل مناسب‌تر و کاراتر از شاخص SPI است. هرچند که شاخصSPI با به کارگیری تنها یک پارامتر، نتایج مطلوبی در پیش‌بینی سیلاب بدست می‌دهد و از آنجا که بارش تنها داده‌ای است که در همه حوضه‌های آبریز با دقت مناسب و از سالیان دور در دسترس بوده و حداقل دو ارگان در سطح کشور به جمع آوری اطلاعات مربوط به آن می‌پردازند، این شاخص نیز حائز اهمیت است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی روند تغییرات خشکسالی بر اساس شاخص بارش استاندارد شده و شاخص تبخیر - تعرق استاندارد شده در سواحل جنوبی ایران

این تحقیق با هدف مقایسه دو شاخص بارش استاندارد (SPI) و شاخص بارش- تبخیر و تعرق استاندارد (SPEI) از نظر پایش و روند خشکسالی اقلیمی در ایستگاه‌های سینوپتیک واقع در سواحل خلیج‌فارس و دریای عمان طی دوره آماری (1992 تا 2014) انجام شده است. تحلیل روند خشکسالی با استفاده از روش‌های من- کندال و من - کندال اصلاح شده با حذف اثر خودهمبستگی صورت پذیرفته است. مقایسه نتایج دو شاخص در تحلیل خشکسالی و درصد فرا...

full text

مقایسه و کاربرد دو شاخص بارش استاندارد شده و بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده برای ارزیابی وضعیت خشکسالی هواشناسی در استان تهران

تاثیرپذیری خشکسالی از شرایط گوناگون اقلیمی، مانعی برای تعریف روشن و جامعی از آن شده است. برای پایش خشکسالی شاخص‌های گوناگونی در مقیاس‌های متفاوت زمانی ماهانه و سالانه مورد استفاده قرار گرفته است. از محدودیت‌های شاخص‌های رایج همچون شاخص بارش استاندارد شده (SPI)[1] عدم در نظرگرفتن بیلان آب بر پایة مقدار تبخیر و تعرق می‌باشد. شاخص بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده (SPEI)[2] بر پایة بارش و تبخیر و ت...

full text

مقایسه و کاربرد دو شاخص بارش استاندارد شده و بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده برای ارزیابی وضعیت خشکسالی هواشناسی در استان تهران

تاثیرپذیری خشکسالی از شرایط گوناگون اقلیمی، مانعی برای تعریف روشن و جامعی از آن شده است. برای پایش خشکسالی شاخص های گوناگونی در مقیاس های متفاوت زمانی ماهانه و سالانه مورد استفاده قرار گرفته است. از محدودیت های شاخص های رایج همچون شاخص بارش استاندارد شده (spi)[1] عدم در نظرگرفتن بیلان آب بر پایه مقدار تبخیر و تعرق می باشد. شاخص بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده (spei)[2] بر پایه بارش و تبخیر و ت...

full text

بررسی و کاربرد شاخص خشکسالی تبخیرو تعرق بارش استاندارد شده (SPETI) (مطالعه موردی: ایستگاه هواشناسی تبریز )

مقاله حاضر یک شاخص خشکسالی جدید را معرفی می کند: شاخص تبخیرو تعرق بارش استاندارد شده 1[1] (SPETI). شاخص SPETI بر اساس داده های دما و بارش پایه ریزی شده است و مزیت های اصلی آن چند مقیاسی بودن آن است بدین معنی که مقیاس آن در دوره های زمانی مختلف قابل ارائه است و تأثیر تغییرات دما د...

full text

ارزیابی شاخص‌های معیار بارش سالانه، بارش استاندارد شده و شدت خشکسالی پالمر در مراتع استان قم

ایران کشوری واقع در کمربند خشک کره زمین است و همواره با مشکل خشکسالی در بخش های مختلف مواجه بوده است . خشکسالی هر ساله خسارت های زیادی را به پوشش گیاهی طبیعی، کشاورزی و جامعه وارد میکند. یکی از راه‌های پایش خشکسالی استفاده از شاخص‌های خشکسالی می‌باشد. در این پژوهش برای ارزیابی اثر خشکسالی روی تولید علوفه گیاهان مرتعی از شاخص‌های معیار بارش سالانه (SIAP)، بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص شدت خشکس...

full text

ارزیابی دوره‏ بازگشت خشکسالی با استفاده از شاخص استاندارد شده بارش (SPI) در استان فارس

خشکسالی یکی از بلایای محیطی است که فراوانی آن به ویژه در مناطق خشک و نیمه‏خشک کشور بسیار زیاد می‏باشد. کمبود بارش اثرات متفاوتی را بر روی آب‏های زیرزمینی، رطوبت خاک و جریان رودخانه‏ها به جای می‏گذارد. استخراج و تحلیل منحنی‏های شدت- تداوم و پایش خشکسالی از نیازهای اساسی برنامه‏ریزی‏های مدیریتی کشاورزی و منابع آبی محسوب می‏شود. بدین منظور بایستی از شاخص‏های خشکسالی استفاده شود. شاخص استاندارد شده...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 25  issue 6

pages  207- 221

publication date 2019-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023